De landbouwsector staat voor de uitdaging om duurzame keuzes te maken zonder in te boeten op opbrengst of bodemkwaliteit. Termen zoals klimaatbewust telen, biologische landbouw en regeneratieve landbouw worden steeds vaker gebruikt. Wat betekenen ze? Waar liggen de verschillen?

1. Klimaatbewuste landbouw

Bij klimaatbewuste landbouw staat het verlagen van de klimaatimpact centraal. Dit betekent dat de landbouwer bij elke handeling op zijn bedrijf rekening houdt met de uitstoot van broeikasgassen (CO2, methaan, lachgas, …). Op het akkerbouwbedrijf zijn vooral het gebruik van kunstmest en energie (transport) bepalend voor deze uitstoot.

Met tools zoals de Klimrek-klimaatscan kunnen akkerbouwbedrijven hun impact berekenen. Zo kan er in beeld gebracht worden hoeveel CO₂ er vrij komt bij bodemwerkzaamheden, bij kunstmestgebruik of bij de bewaring en klimaatsturing van de oogst? Dankzij een goed overzicht is het mogelijk om gerichte maatregelen te nemen: bijvoorbeeld minder intensieve bodembewerkingen, een efficiënter stikstofgebruik of meer hernieuwbare energie op het erf.

2. Regeneratieve landbouw

Regeneratieve landbouw focust op het herstel van de bodemkwaliteit en op zoveel mogelijk natuurlijk teruggeven aan de bodem. Het doel is te streven naar een levende, vruchtbare bodem die water vasthoudt, ziekten onderdrukt en zelf weer voedingsstoffen vrijmaakt.

Voor akkerbouwers betekent dit vaak een andere manier van denken en werken: minder ploegen, streven naar permanente bodembedekking via groenbedekkers of onderzaai, gebruik van compost of bokashi, en bredere vruchtafwisselingen.

De overstap gebeurt vaak stapsgewijs. Tools zoals de IR-tool (Inzicht Regeneratief) kunnen akkerbouwers ondersteunen in die overgang: ze brengen de huidige bodempraktijken in kaart en tonen waar winst te halen valt, bijvoorbeeld op het vlak van organische stof of bodemleven.

3. Biologische landbouw

De biologische landbouw is een productiesysteem zonder input van synthetische middelen: geen kunstmest, geen chemische gewasbescherming. Onkruid wordt bestreden met mechanische technieken, ziekten worden o.a. aangepakt met tolerante rassen en de bemesting gebeurt met organisch materiaal zoals stalmest of groenbemesters.

Biologische akkerbouw vraagt een goed uitgekiend teeltplan, een hoge bodemkwaliteit en sterke planten. Omdat chemische ingrepen niet mogelijk zijn, moet het systeem van nature in balans zijn. Daarom ligt er ook veel nadruk op bodemgezondheid en biodiversiteit.

Een biologische akkerbouwer werkt onder strikte regels en certificering, wat het voor de consument herkenbaar maakt via het EU-biologisch label. De biologische aanpak garandeert chemievrij werken, maar focust niet altijd expliciet op klimaat of regeneratie – hoewel die elementen zeker kunnen samengaan.