Vanaf september zien we de ziektedruk algemeen toenemen in prei, met roest op kop. Bij meer vochtige omstandigheden zien we ook Colletotrichum (fluweelvlekkenziekte), bacterieziekten en purpervlekken (Alternaria) opduiken. Onder de huidige weersomstandigheden voegt papiervlekkenziekte (Phytophthora porri) zich bij dit lijstje.

Digitale tools en alternatieve middelen

Dit jaar lopen er verschillende veldproeven om verder onderzoek naar een duurzame beheersing te doen. Hierbij kijken we onder andere naar mogelijke uitbreidingen van schema’s met alternatieve middelen. Dit onderzoek voeren we uit in kader van het Interreg FWVl-project Trans-Control. Daarin willen we de beheersing van verschillende ziekten en plagen verduurzamen door digitale tools (zoals voorspellingsmodellen) te combineren met alternatieve middelen, zoals biopesticiden en natuurlijke vijanden in geval van plaagbeheersing.

Door zachtere winters en de druk op bepaalde chemische fungiciden, is ook de bestrijding van roest een stuk uitdagender geworden. Het doel is daarom om de behandelingen via voorspellingen beter in te plannen en het schema aan te vullen met alternatieve middelen, zodat de beheersing haalbaar blijft.

Stevige aantasting, maar enkele positieve trends zichtbaar

In deze proef werden twee rassen geplant, omdat een duurzame beheersingsstrategie ook een bewuste rassenkeuze omvat. Harston (Nunhems) werd als gevoelig ras gekozen en Impala (Novisem) als toleranter ras. Vanaf eind augustus werden de eerste symptomen van roest in de proef zichtbaar. We zagen de aantasting dan ook de voorbije maanden voortdurend stijgen. Vooral de verschillen tussen de twee rassen werden duidelijk, maar ook enkele behandelingen maakten een groot verschil.

De referentie (gangbaar schema met 3-wekelijkse behandeling) hield goed stand, net als de ‘gereduceerde referentie’ (zelfde als de referentie, maar met 4-wekelijks interval). Indien we aan de laatste een biologisch middel (PM22/007) toevoegen met erkenning in België als insecticide en erkenning in Frankrijk als insecticide en fungicide, kon een opvallende meerwaarde worden gezien. Deze is vermoedelijk mee te wijten aan de olieachtige formulering, waardoor een effect als adjuvant kan optreden. Andere toevoegingen of vervangingen aan de schema’s leverden geen duidelijke meerwaarde op.

Ook tegen papiervlekken werd een proef aangelegd met een gelijkaardige benadering. Daar is de aantasting echter nog te laag om een verschil in werking waar te nemen. We hopen dat het winterse weer hier verandering in brengt. Meer info hierover volgt later.

Figuur: Bladaantasting door roest op 13 oktober 2025.

Screeningsproef Colletotrichum: voorlopig alleen roest zichtbaar

Daarnaast werd een proef aangelegd om meer inzicht te krijgen in de werkzaamheid van erkende middelen tegen Colletotrichum. Naast de al langer toegelaten fungiciden zoals Ortiva, Nativo, Signum en Rudis, werden ook recentere middelen zoals Dagonis, Hokonza, Soriale, Orondis EVO en Scala meegenomen. In deze proef wordt niet alleen gekeken naar Colletotrichum, maar ook naar andere belangrijke ziekten, zoals roest en Alternaria. Om de middelen breed te kunnen screenen tegen verschillende ziekten, werden ze solo toegepast aan hun erkende dosis in een doorspuitschema.

Door de overwegend droge weersomstandigheden van het afgelopen seizoen bleef een aantasting door Colletotrichum tot nu toe uit. De effecten op roest konden wel al worden beoordeeld. Voor Signum en Dagonis werd een matige werking tegen roest waargenomen. Soriale (erkend tegen papiervlekken) en Scala (erkend tegen purpervlekken) zijn beide niet erkend tegen roest en lieten dan ook geen duidelijke werking tegen deze ziekte zien. Alle overige middelen tonen tot nu toe een goede werking tegen roest.

Meer info

Louis Lippens
Sofie Venneman
 

Dit artikel kadert in het project 'TRANS_CONTROL: Agro-ecologische transitie met geïntegreerde en biologische plaagbestrijding’ en in GMO-onderzoek, gefinancierd door REO.