Genetische diversiteit

Phytophthora infestans, veroorzaker van de aardappelziekte, is een te duchten schadeverwekker in de aardappelteelt. Dat bleek nog eens in 2023 met de talrijke meldingen van ‘plaag’ verspreid over heel Vlaanderen. Vooral in de maanden augustus en september leek de bestrijding ervan tegen te vallen. De sterkte van Phytophthora infestans ligt in zijn genetische diversiteit die snel evolueert. Dankzij staalname in het veld, weten we met welke stammen we te maken hebben en hoe deze evolueren. 

Resistenties tegen fungiciden

In het voorbije jaar werden in heel wat Noordwest-Europese landen, waaronder België, in 40 tot 60 % van de uitgevoerde staalnames genetische stammen van Phytophthora infestans ontdekt die resistentie vertonen tegen de actieve stoffen mandipropamid (bv. Revus), dimethomorf (onderdeel van bv. Banjo Forte en Orvego Star), benthiavalicarb (onderdeel van bv. Zorvec Endavia) en/of oxathiapiprolin (bv. Zorvec Enicade en onderdeel van bv. Zorvec Endavia en Zorvec Entecta). Dit verklaart - samen met de natte zomer - waarom er in 2023 tal van problemen optraden in percelen waar deze actieve stoffen veelvuldig, in blok en/of enkelvoudig toegepast werden.
Door deze evolutie naar steeds agressievere stammen van Phytophthora infestans met één of meerdere resistenties tegen actieve stoffen in ons middelenpakket, is een totaalaanpak om grote uitbraken van de aardappelziekte te vermijden absoluut noodzakelijk. Het kernwoord binnen deze totaal aanpak is ‘PREVENTIE’.

Afvalhopen en opslag

Preventie start vroeg in het jaar met het vermijden van bronnen van Phytophthora infestans en het verwijderen van vatbaar plantenmateriaal. Phytophthora infestans overleeft tijdens de winter immers voornamelijk op levend materiaal, zoals besmette aardappelknollen. Eens deze besmette knollen op een afvalhoop of in het veld beginnen te groeien, zal Phytophthora infestans meegroeien en ontluiken op deze jonge planten. Staan er in de nabijheid van deze besmette planten ook gezonde, onbeschermde jonge aardappelplanten dan zal de aardappelziekte ook die planten snel te grazen nemen. Afvalhopen en aardappelopslag kunnen dus enorme bronnen van ‘plaag’ worden in het komende seizoen. Het is absoluut noodzakelijk om enerzijds afvalhopen tijdig op te ruimen of af te dekken en anderzijds aardappelopslag op onze percelen zo goed mogelijk te bestrijden.

Rassenkeuze

Een volgende stap van preventie is de rassenkeuze. Langzaamaan komen er steeds meer aardappelrassen op de markt die één of meerdere resistentiegenen tegen Phytophthora infestans bevatten. Deze rassen zijn zodanig ontwikkeld dat zij enige ziektedruk van Phytophthora infestans  kunnen weerstaan zonder opbrengstderving. Voor een overzicht van deze rassen verwijzen we naar de robuuste rassenlijst aardappelen, die je meer vertelt over onder andere de robuustheid, de afzetmarkt, de vroegrijpheid en de vleeskleur van deze rassen.  

Tijdstip

Eens het teeltseizoen aan de gang is, moet het aardappelgewas beschermd worden tegen mogelijke infecties door Phytophthora infestans. Een gepaste bescherming houdt in dat er op het juiste tijdstip, met geschikt gewasbeschermingsmiddelen en de juiste spuittechniek gespoten wordt. Onze waarschuwingsdienst aardappelziekte en onze webapplicatie kunnen jou daarbij helpen!