Binnen de operationele groep DIPA: Diversificatie binnen de primeurteelt van Pastinaak en Ajuin in Vlaanderen wordt onder andere onderzocht hoe primeur uientelers kwalitatief vroeg op de markt kunnen komen. De alom bekende winterplantui is van onvoldoende kwaliteit, waardoor de afzet ervan vaak moeilijk is. Winterzaaiui kan een alternatief zijn en krijgt (weer) meer interesse, onder meer door de opmars van nieuwe genetica. Daarom werd winterzaaiui in een proef vergeleken met winterplantui, voorjaarsplantui en uitgeplante trayplantjes. We kijken welk alternatief geschikt is om kwalitatief (vorm, hardheid...) vroeg op de markt te komen.

Hiervoor werd volgende proef aangelegd na een teelt van wintertarwe:

De winterzaaiuien alsook de winterplantuien werden gerooid en opgeraapt op 30 juni. Behalve voor Panther, gezaaid op ruggen (117 planten/m²), was de standdichtheid waarmee de winterzaaiuien de winter ingingen laag, met gemiddeld net geen 50 planten/m². Door deze lage standdichtheden zijn de veldopbrengsten lager dan we potentieel verwachtten. Ook de droogte in de periode van maart tot mei heeft, in combinatie met de keuze om niet te beregenen, de opbrengsten mee beperkt.

Grafiek 1: Maatsortering (ton/ha) van de verschillende alternatieven voor winteruien op 30 juni 2025.

De veldopbrengst voor Panther, gezaaid op ruggen (51,75 ton/ha), was hoger dan de veldopbrengst voor de winterplantuien (48,19 ton/ha). De hoge standdichtheid heeft echter geleid tot een fijne sortering, met 43,3% van de uien < 40mm. Bijgevolg ligt de verkoopbare opbrengst (28,44 ton/ha) in lijn met Panther geteeld in een klassiek systeem (28,04 ton/ha). De winterplantuien spannen qua verkoopbare opbrengst de kroon met 38,39 ton/ha.

In deze proef deden Panther en Swift in een klassiek systeem het zowel qua veldopbrengst als qua sortering beter dan Galatea. Voor de latere zaai van Swift was de veldopbrengst 5 ton/ha lager en de sortering fijner, ondanks de hogere standdichteid zowel voor als na de winter. Voor Galatea met gerst als dekvrucht was de opbrengst 7,8 ton/ha hoger dan zonder de dekvrucht. De maatsortering was gelijkaardig voor beide objecten.

De uien worden momenteel bewaard. Na een maand bewaring zullen we de houdbaarheid en de kwaliteit beoordelen. Onder meer door het voorkomen van schieters in de winterplantuien (8.3% op 23 juni) verwachten we dat de winterzaaiuien beter zullen scoren bij deze beoordeling.

Meer info

Laure Braeckman
Ellen Dendauw

Dit artikel kadert in het project ‘DIPA: Diversificatie binnen de (primeur)teelt van Pastinaak en Ajuin in Vlaanderen’.