Tot 40% van de Belgische bataatoogst haalt de winkelrekken niet. Te grote, te kleine of beschadigde knollen blijven op het bedrijf of eindigen als veevoer. Het project VALOBAT, gecoördineerd door Viaverda met HoGent als onderzoekspartner, wil deze reststromen opwaarderen tot grondstoffen voor innovatieve voedingsproducten.

In een eerste fase van het project bracht HoGent de mogelijkheden van bataatreststromen in kaart via marktonderzoek. Dat leverde een brede waaier aan pistes op: van puree tot soepen tot functionele ingrediënten voor bakkerijproducten. Door de natuurlijke zoete smaak en het zetmeelgehalte kan bataat bestaande grondstoffen vervangen of extra textuur bieden. Voor bedrijven die inzetten op plantaardige producten, gezonde snacks of circulaire concepten ligt hier een duidelijke kans. 
Het VALOBAT project slaat de brug tussen landbouwers en voedingsbedrijven. We bekijken wat technisch haalbaar is en brengen de juiste partners samen. Dat leverde al concrete resultaten op. Het bedrijf ‘Davai Dumplings’ gebruikte bataatreststromen in de vulling van hun dumplings en testte het product met succes op festivals. Een jonge start-up experimenteerde met soep op basis van afgekeurde knollen. Studenten uit de opleiding Chemie en Biochemie van HoGent ontwikkelden gummibeertjes met bataat. Zulke cases tonen dat valorisatie meer is dan theorie: het kan leiden tot nieuwe producten en marktkansen.

Bataat wordt voedingssupplement

Studenten van de afstudeerrichtingen Chemie en Biochemie aan HoGent ontwikkelden gummibeertjes met zoete aardappel als bron van vitaminen. Hun idee speelde in op de trend van voedingssupplementen in snoepvorm, die vooral jongeren aanspreekt. De studenten onderzochten de bataat op vitamine A, B en C en toonden aan dat de knollen rijk zijn aan micronutriënten. Met die resultaten maakten ze een product dat ze inschreven voor de BioBase Innovation Student Challenge, waar ze een derde plaats behaalden.
Hoewel de snoepjes voorlopig niet verder worden ontwikkeld – er werden bijvoorbeeld nog geen bewaarmiddelen toegevoegd waardoor de houdbaarheid beperkt is – leverde het project waardevolle inzichten op. Voor de voedingsindustrie toont dit experiment hoe reststromen ook in onverwachte productcategorieën een plek kunnen krijgen en illustreert hoe breed de valorisatiepistes zijn.

Bataatreststromen in de festivalkeuken

Ook het Gentse Davai Dumplings stapte mee in VALOBAT. Via LinkedIn kwam het bedrijf in contact met het project. Het jonge bedrijf had al ervaring met reststromen en wilde opnieuw laten zien hoe je circulaire ingrediënten kunt vertalen naar aantrekkelijke producten. De keuze viel op hun coreproduct: plantaardige dumplings. De bataatreststromen werden verwerkt in de vullingen en geserveerd tijdens festivals. De reacties waren erg positief.
Helemaal vanzelf ging het niet: extra handelingen, laboanalyses en procesaanpassingen maakten het traject kostelijker dan werken met standaardgrondstoffen. Toch ziet het bedrijf er vooral kansen in. Hoe meer reststromen kunnen geïntegreerd worden, hoe beter. Het bedrijf onderzoekt nu of ze de bataat kunnen meenemen in hun eigen restaurant en in de producten die ze het volgend zomerseizoen lanceren.

Samenwerkingsverbanden initiëren

Nu de oogst van het voorbije bataatseizoen binnen is, beginnen de telers geleidelijk aan het product te sorteren voor verkoop. Gedurende deze periode, stapelen de reststromen zich op op het bedrijf. Op de grotere bedrijven wordt het product jaarrond bewaard en verkocht. Er toonden al heel wat bedrijven interesse om het potentieel van deze reststromen te onderzoeken voor hun bedrijf. De gesprekken hierrond zijn lopende. Nieuwe bedrijven met interesse kunnen zich nog steeds melden bij Viaverda.

Bron

Dit artikel werd gebaseerd op het artikel ‘Valobat onderzoekt reststromen van bataat’ van het magazine FoodProcess, gepubliceerd op 14 oktober 2025. Het volledige artikel kan je hier lezen.

Meer info
Annelien Tack

Dit artikel kadert in het project ‘Valobat: Valorisatie van lokale reststromen bataat’.