Actueel prei

Op het innovatief groente-eiland van de afgelopen Werktuigdagen demonstreerden we diverse machines. Onder hen stonden ook enkele bemestingsmachines uitgestald. Uit de demoproef kwam naar boven dat rijenbemesting een veelbelovende techniek is. Andere technieken zoals bladbemestingen geven minder (snel) resultaat.

Verschillende bemestingstechnieken met elkaar vergeleken

De grootste uitdaging in de groenteteelt is om steeds voldoende stikstof in de bewortelbare zone te hebben zonder verlies naar de diepere grondlagen. Voornamelijk groenten met een late oogstperiode zoals prei, bloemkool en knolselder zijn een risico omdat de opname in het najaar daalt en het risico op uitspoeling stijgt. Om teelttechnisch en milieukundig te kunnen blijven produceren, dringt het plaatsspecifiek bemesten in meerdere fracties zich op. Ook andere technieken zoals rijenbemesting of vloeibare bladbemesting (in plaats van breedwerpige korrelbemesting) kunnen een meerwaarde bieden. Deze verschillende technieken hebben we getest op het demoveld prei te Oudenaarde.

Op 01/06/2023 plantten we prei uit van het ras Poulton (Rijk-Zwaan). In de demonstratieproef lagen zes objecten aan waar we een verschillende bemesting hebben toegediend. Het eerste object heeft geen stikstofbemesting gekregen. Het tweede object werd bemest volgens de klassieke bemesting. Hierbij werd het KNS-systeem gevolgd met twee momenten van bijbemesting. De bijbemesting gebeurde breedwerpig met de korrelmeststof Kalkammonsalpeter (KAS) 27-0-0. In het derde object pasten we rijenbemesting toe. Op het moment van bijbemesting werden de korrels tussen de ruggen enkele centimeters ingewerkt in de grond en geconcentreerd afgelegd. Om ook vloeibare stikstof mee te nemen in de proef maakten we in object 4 gebruik van de slangenpomp. Deze machine legt de vloeibare stikstof (Urean) af in de buurt van de plantenwortels. De volledige dosis werd gegeven bij start. In de laatste twee objecten gebeurde de bijbemesting met een veldspuit. In object 5 werd in verschillende keren opgeloste ureum verspoten. In object 6 werd geen stikstof toegepast in de bijbemesting maar spoten we BlueN, gebaseerd op een bacterie die stikstof uit de lucht omzet naar plantopneembare stikstof. Gedurende de zomermaanden viel er voldoende neerslag. De prei is daardoor niet ten ondergegaan aan droogte, trips of andere stressfactoren. Tijdens de Werktuigendagen werd de proef tentoongesteld en geoogst.

In onderstaande tabel staan per object de stikstofdosissen per datum opgelijst. Bij aanvang van de proef waren er 50 eenheden stikstof aanwezig in de bodem. Op de grafiek staat het stikstofverloop in de bodem weergegeven. Aan het einde van de teelt lag de stikstofvoorraad in alle objecten onder de grens van 80 kg NO3-N/ha.

Tabel stikstofbemesting in prei: Overzicht dosissen toegediend per object en per datum

Grafiek: Stikstofverloop in de bodem tijdens de teelt van prei 

Opbrengstverschillen visueel zichtbaar

Uit de opbrengstbepaling en sortering van de demoproef kwam naar voor dat er 2 betere objecten zijn. Het klassiek systeem, met breedwerpige toepassing van de korrelmeststof (object 2), en de vloeibare rijenbemesting waar alles bij start werd gegeven (object 4) haalden een opbrengst van respectievelijk 57,6 ton/ha en 51,2 ton/ha. Ook de rijenbemesting met korrel haalde een hoge opbrengst van 52 ton/ha, maar hier viel de sortering tegen met voornamelijk prei in de maat 2-3 cm. Objecten 2 en 4 hadden een groter aandeel in de sortering 3-4 cm, wat meer gewenst is. Object 1, onbemest voor stikstof, scoorde beduidend lager met een opbrengst van slechts 37,4 ton/ha. Dit object was in het veld van ver herkenbaar. De vloeibare bladbemestingen in de bijbemesting (objecten 5 en 6) scoorden gemiddeld met een respectievelijke opbrengst van 46,1 ton/ha en 46,8 ton/ha.

Op basis van kleur waren mooie verschillen waarneembaar bij oogst. Het onbemest object, alsook de prei behandeld met BlueN, waren beduidend bleker van kleur. De hoger bemeste objecten toonden zich het donkerst. Het object met 120 E N toegepast via opgeloste ureum bleef achter in opbrengst, maar moest op vlak van kleur niet onderdoen voor de andere objecten.

Grafiek: Opbrengstresultaten prei 2023

Mechanisatie zet in op rijenbemesting

Voor al de geteste technieken zijn vandaag ook machines beschikbaar in de praktijk. Op de demonstratie van de Werktuigendagen was er ook een aangepaste kunstmeststrooier te zien. De firma Rauch voegde een ‘spuitboom’ toe aan de strooier waarmee, mits eenvoudige aanpassingen, rijenbemesting kan uitgevoerd worden. De kunstmestkorrels worden pneumatisch door de leidingen getransporteerd. Hierdoor is het gemakkelijker om juist en correct te doseren op bredere werkbreedtes. Voor rijenbemesting monteert men op regelmatige afstand een buisje naar beneden. Aan dit buisje kan gekozen worden om een kleine ketsplaat te bevestigen. Door middel van de buisjes worden de korrels afgelegd tussen de rijen. Hierdoor belandt de stikstof niet in naburige waterlopen of graskanten maar ligt die net daar waar de plant het kan opnemen. Dit leidt tot minder verliezen en uitspoeling naar oppervlaktewater.

Één van de voordelen van rijenbemesting is dat dit combineerbaar is met andere werkzaamheden. Zowel mechanisatie voor vloeibare als korrelmeststoffen kan opgebouwd worden op schoffels en/of plantmachines. Hierdoor kunnen we werkgangen, arbeid en bijgevolg tijd besparen.

Tijdens het teeltseizoen zetten we ook in op een uitgebreide communicatie. Hou zeker de nieuwsbrieven van Inagro, PCG en PSKW in het oog en de website van www.groentenadvies.be.

Meer info

Jonas Bodyn
Luc De Reycke