Op vrijdag 14 november 2025 vond het Slotevent OrnAque en technologiebeurs plaats bij Viaverda in Destelbergen. De presentaties van deze studiedag en een video kan je onderaan deze webpagina terugvinden.
Na vier jaar onderzoek bracht Viaverda het VLAIO LA-traject OrnAqua tot een inspirerende afsluiting. Tijdens het slotevent werden de belangrijkste inzichten gedeeld over irrigatie in de vollegrondssierteelt en het gebruik van innovatieve droogte-mitigerende technieken. Het project OrnAqua had als doel een referentiekader voor irrigatie te ontwikkelen dat sierteeltbedrijven helpt om efficiënter met water om te gaan, zonder in te boeten aan kwaliteit of rendabiliteit.
Praktijkgerichte resultaten uit vier jaar onderzoek
Het programma werd geopend door onderzoeker Paulien De Clercq (Viaverda), die het OrnAqua-project inleidde. Vervolgens namen verschillende onderzoekers het publiek mee doorheen hun bevindingen.
Aster De Vroe (Bodemkundige Dienst van België) ging dieper in op de optimalisatie van de bodemwaterbalans en het bepalen van schadedrempels in de vollegrondssierteelt. Ze toonde hoe telers met gerichte irrigatie betere resultaten kunnen behalen, zelfs tijdens droge periodes.
Daarna presenteerden Flor Hiergens (UGent) en Paulien De Clercq (Viaverda) het gebruik van plantsensoren als hulpmiddel om watertekorten sneller te detecteren. Zij deelden hun praktische bevindingen uit de proefopstellingen en wezen op de meerwaarde van real-time gegevens voor teeltsturing.
De kosten-batenanalyse van irrigatie werd voorgesteld door Isolde De Beule (Viaverda) en Aster De Vroe (Bodemkundige Dienst van België). Hun conclusie: goed geplande irrigatie is economisch verantwoord, zeker in perioden van droogtestress.
Paulien De Clercq (Viaverda) beantwoordde vervolgens de vraag of irrigatie een meerwaarde biedt in de teelt van zomersnijbloemen, waarbij ze de resultaten uit veldproeven toelichtte.
 |
 |
 |
|
Onderzoeker Paulien De Clercq deelde de belangrijkste praktische bevindingen van het OrnAqua-project.
|
Onderzoeker Flor Hiergens (UGENT) duidde het gebruik van plantsensoren om watertekorten te detecteren.
|
Onderzoeker Isolde De Beule gaf een toelichting over de kosten en baten van irrigatie in de vollegrondssierteelt.
|
Droogte-mitigerende technieken en bodemverbetering
In het vervolg van het programma belichtte Isolde De Beule (Viaverda) de toepassing van droogte-mitigerende producten zoals biostimulanten, wetting agents en bodemverbeterende middelen in de teelt van bosgoed. Ze benadrukte dat de geteste producten niet onmiddellijk ‘quick fixes’ waren om gewassen weerbaarder te maken tegen droogte, en dat de resultaten variabel waren in tijd en ruimte.
Tot slot presenteerde Paulien De Clercq (Viaverda) de invloed van afdekmaterialen op het bodemvocht en de gewasgroei van potchrysanten. Ze sloot af met de eindconclusies van het OrnAqua-project, waarin de opgedane kennis samengebracht werd in bruikbare richtlijnen voor de praktijk.
 |
 |
 |
| Bedrijven stelden hun producten en diensten op een technologiebeurs voor. |
De technologiebeurs werd extra opgefleurd met een natje en een droogje. |
Viaverda-directeur Bruno Gobin in gesprek met telers op het netwerkmoment. |
Nieuw project HydroSoilWise en technologiebeurs
Tijdens het slotevent werd ook het nieuwe Interreg Noordwest-Europa project HydroSoilWise voorgesteld. Dit project bouwt verder op de inzichten van OrnAqua en richt zich op de optimalisatie van irrigatie in de boomkwekerij.
Na het theoretisch gedeelte met de presentaties volgde een technologiebeurs, waarop bedrijven zoals Rovensa, ICL, DCM, Compo, Bion, Crodeon en IO Things hun nieuwste producten en technologieën toonden op het vlak van sensoren en droogte-mitigerende oplossingen. Ook het demonstratieproject SPUI (zuiveringstechnieken voor spuistroom in de glastuinbouw) kwam aan bod en daarnaast werden ook enkele plantsensoren, die gebruikt werden in het onderzoek, door UGent tentoongesteld.
Het evenement werd afgesloten met een netwerkmoment, waarbij de deelnemers de gelegenheid kregen om ervaringen uit te wisselen bij een hapje en een drankje.
Innovatiegids en rekentool
De projectpartners ontwikkelden de Innovatiegids Slimme irrigatiesturing voor vollegrondssierteelt. De gids geeft een overzicht van bodem- en plantsensoren en modellen om irrigatie te sturen, inclusief werking, toepassing, voor- en nadelen en kosten.
De Innovatiegids ‘Slimme irrigatiesturing’ voor sierteelt vollegrond vind je hier.
Rekentool
Gebruik je op je bedrijf nog geen irrigatie? Met de Rekentool voor irrigatiekosten in vollegrondssierteelt kan je zelf investerings- en variabele kosten berekenen en evalueren. De tool bevat bovendien praktijkproeven en scenario’s met kosten-batenanalyses om de economische meerwaarde van irrigatie te bepalen.
De Rekentool voor irrigatiekosten voor sierteelt vollegrond vind je hier.
| |
|
|
| |
Eindconclusies OrnAqua-project
Het OrnAqua-project leverde heel waardevolle inzichten op rond irrigatie in de vollegrondssierteelt, zomersnijbloemen, bosgoed en laanboomkwekerij. Zo werd het bodemwaterbalansmodel geoptimaliseerd voor de boomkwekerij, al is er nog wat aanvullend onderzoek nodig voor potchrysanten en zomersnijbloemen. Daarnaast zijn de interventiedrempels op bodemniveau bepaald, zoals terug te vinden op pagina 48 van de Innovatiegids Slimme irrigatiesturing. Ook geeft de gids een overzicht van de mogelijke sensoren en modellen die kunnen helpen bij irrigatiesturing.
Een belangrijk aandachtspunt is de economische rendabiliteit van irrigatie in de vollegrondssierteelt. Hiervoor ontwikkelde het project de Rekentool voor irrigatiekosten in vollegrondssierteelt met casestudies, gebaseerd op de eigen proeven, zodat telers een gefundeerde afweging kunnen maken.
Uit de resultaten blijkt dat irrigatie in de laanboomkwekerij zorgt voor extra groei in stamdiameter, maar dat de rendabiliteit sterk afhankelijk is van de boomsoort, het bodemtype en het klimaat, met name bij droogtegevoelige soorten. Voor zomersnijbloemen bood irrigatie daarentegen geen duidelijke meerwaarde wat betreft productie of kwaliteit van de bloemstengels.
De geteste droogte-mitigerende producten in bosgoed bleken geen snelle oplossing tegen droogte: hun effect is variabel in tijd en ruimte. Wel zorgde de afdekking van de bodem met biofolie of antiworteldoek bij chrysanten voor een stabieler bodemvochtgehalte en een extra diametergroei van de planten.
Het project zet zijn samenwerking nu verder op Europees niveau via het Interreg-project HydroSoilWise. Dit nieuwe project onderzoekt onder andere de vergelijking van irrigatietechnieken in laanboomkwekerij, een bredere screening van droogte-mitigerende maatregelen en het effect van bodemverbetering op watermanagement in de vollegrondssierteelt.
|
|
| |
|
|
Meer info
Paulien De Clercq
Isolde De Beule
Dit slotevent werd georganiseerd door Viaverda en kaderde in de projecten 'OrnAqua: een nieuw referentiekader voor irrigatie voor efficiënter watergebruik in de openluchtsierteelt', 'HydroSoilWise: optimalisatie van watermanagement en bodemgezondheid voor een klimaatvriendelijke omgeving' en 'SPUI: demonstratie van zuiveringstechnieken voor spuistroom in de glastuinbouw'.
